Aflevering 2 van een serie blogs over Werken met De Veranderversneller

Zelf met De Veranderversneller leren werken?
Schrijf je nu in voor De Verandervierdaagse!

 

Nieuwe opdracht van de RvB: graag morgen klaar

Nieuwe opdracht van de RvBErwin Schenzel
Implementatiemanager Belevingsgerichte Zorg

De Raad van Bestuur (RvB) van een grote landelijke netwerkorganisatie die zorg en dienstverlening biedt aan mensen met een verstandelijke beperking vraagt mij om te onderzoeken of we een nieuw zorgconcept kunnen ontwikkelen voor dementerende ouderen zonder een verstandelijke beperking. Gaande de uitwerking van de opdracht blijkt dat ik niet meer hoef te onderzoeken of de nieuwe doelgroep binnen onze zorg- en dienstverlening zal passen, maar dat we gaan bieden wat ik nog maar net aan het onderzoeken ben.

Tijdens de bespreking van mijn casus in de workshop Effectief Veranderen ontdek ik dat het hier gaat om een organisatieverandering. De organisatie zal van de huidige visie gaan afwijken, waardoor deze opdracht een stevige strategische component heeft. In de toekomst gaat de organisatie zich richten op ‘mensen met een beperking’, in de breedste zin van het woord.

Door het uitwerken van de vijf verandervragen krijg ik beter zicht op wat ik nog meer of anders had kunnen doen in de opdracht. Achteraf bezien denk ik dat ik vooral de impact van de keuze voor het nieuwe zorgconcept beter voor het voetlicht had kunnen brengen, zowel bij de RvB als bij de projectgroep.

In de tabel staat de uitwerking met behulp van de vragen en aandachtspunten uit De Veranderversneller.

Waarom? Uit een strategische analyse van Marketing blijkt dat binnen onze organisatie bij ongewijzigd beleid tussen nu en 5 jaar ongeveer 600 open plekken voor WLZ (Wet Langdurige Zorg) woon/zorg zullen ontstaan. Er is onvoldoende instroom van nieuwe cliënten om de uitstroom goed te maken. Marketing geeft in de uitwerking van de strategie voor 2015-2020 een aantal mogelijkheden om dit te compenseren. Een daarvan is het segment van dementerende ouderen (zonder verstandelijke beperking) dat kansen biedt voor de organisatie.

Nu is het nog zo dat wij in sommige gevallen geen passende zorg kunnen bieden aan ouderen met een verstandelijke beperking die te maken krijgen met dementie. De uitdaging is dus om zowel deze groep binnen boord te houden met passende zorg en daarnaast ook de kansen te benutten die de ‘ouderenmarkt’ vanuit dementie ons biedt. Beide groepen ouderen met dementie gaan de komende tientallen jaren groeien.

Wat? De opdracht van de RvB is: “Ontwikkel op basis van het principe van belevingsgerichte zorg een onderscheidend en aantrekkelijk woon-zorg concept voor dementerende ouderen zonder een verstandelijke beperking. Breng hierbij in kaart in hoeverre dit concept al of niet afwijkt van de huidige zorg- en dienstverlening aan onze ‘eigen’ oudere (dementerende) cliënten en aan dementerende ouderen in de huidige ouderenzorg. Maak maximaal gebruik van Humanised Technology.”
Waartoe? Het is belangrijk wij ons richten op de dementerende ouderen die reeds verblijven binnen de huidige organisatie. Als we dit goed ontwikkelen, kunnen we ons gaan richten op de nieuwe doelgroep van ouderen met dementie zonder verstandelijke beperking.

Wij kunnen namelijk door jarenlange ervaring in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking werkelijk iets toevoegen aan de zorg en ondersteuning voor dementerende ouderen. Onze missie en visie van is dan ook één op één toepasbaar op de dementerende ouderen zonder een verstandelijke beperking..

De organisatie gaat zich alleen richten op de dementerenden die hiervoor gediagnostiseerd zijn.

Daarbij richt zij zich op een specifieke doelgroep: de alleenwonende oudere die in een huurwoning woont met een laag tot midden inkomen en in aanmerking komt voor een PGB of WLZ indicatie. De afdeling Marketing gaat hier nader onderzoek naar doen.

Het woon-/ zorgconcept moet aan de volgende uitgangspunten voldoen:

  • Kleinschalig, in een stedelijke omgeving met faciliteiten in de buurt;
  • Persoonlijke aandacht en eigen regie;
  • Welzijn en welbevinden staat voorop, waarbij de medische zorg niet wordt vergeten;
  • Ondersteuning vanuit het levensverhaal;
  • Aandacht voor een passende daginvulling waarbij bewegen en muziek belangrijk is;
  • Samenwerken met familie en mantelzorgers;
  • Co-creatie met andere zorgaanbieders in de buurt;
  • Gebruik Humanised Technology (robotica) en Domotica.
Hoe? Een projectgroep gaat het bovengenoemde woon-zorg concept verder uitwerken aan de hand van een matrix.

Deze matrix bestaat uit 3 gebieden:

  • Zorgprogramma OUD van de eigen organisatie
  • Goede dementiezorg
  • Afwijking t.o.v. de reguliere ouderenzorg V&V
Wie? Betrokkenen bij dit project zijn:

  • Raad van Bestuur
  • Directeur Zorg
  • Projectgroep – locatiemanager, gedragsdeskundige, muziektherapeut, Hoofd Zorg & Kwaliteit
    • onderzoeker Belevingsgerichte Zorg, trainer Belevingsgerichte Zorg
    • implementatiemanager Belevingsgerichte Zorg
  • Afdeling Marketing
  • Netwerk projectleden – verpleeghuisarts, zorgmanager verpleeghuis, familieleden dementerende ouderen, interim manager zorginstellingen en begeleider ouderenzorg

Andere betrokkenen:

  • Medewerkers moeten geschoold worden in het omgaan met dementerende ouderen
  • Locatiemanagers moeten hun locatiebeleid aanpassen naar een andere doelgroep
  • Toekomstige doelgroep en netwerk moet bereikt worden om hen kenbaar te maken dat wij een nieuw woon-zorg concept hebben ontwikkeld, welke voor hen aantrekkelijk kan zijn
  • Vrijwilligers op een locatie moeten leren met dementerende ouderen om te gaan

Vervolg

Ik heb een projectplan geschreven waarin ik aangeef hoe de projectgroep gekomen is tot de keuzes voor een nieuw te ontwikkelen woon- zorg concept voor dementerende ouderen zonder verstandelijke beperking. Tijdens de tussenrapportage aan de RvB werd duidelijk dat zij al een keuze heeft gemaakt: “wij gaan zorg en ondersteuning bieden aan dementerende ouderen zonder achtergrond van een verstandelijke beperking.”

Marketing heeft nog bedenkingen of dit een goed plan is, omdat de financiering ervan lastig kan worden. De reguliere ouderenzorg heeft al moeite om de open plaatsen op te vullen, omdat mensen veel langer thuis blijven wonen met thuiszorg.

Het projectplan gaat uit van de genoemde doelgroep en richt zich op een breder palet aan woon- en zorgvormen. Hieraan wordt ‘levensvreugd’ toegevoegd, waarmee wij onderscheidend willen zijn in het aanbod. Het concept omvat het volgende:

Er zijn 3 hoofdthema’s voor het te ontwikkelen woon-zorg-levensvreugd concept:

  1. Belevingsgerichte Zorg – Gewoon… en toch zo bijzonder (Handboek van de organisatie)
  2. Communicatie – persoonlijke aandacht en luisteren naar de cliënt en diens familie
  3. Muziek – gebruik maken van eigen voorkeuren van de cliënt en alle vormen van muziek maken en luisteren

De drie hoofdthema’s worden in een breed palet aangeboden in verschillende zorgzones van grote gemeenten in Nederland. Wij gaan speciale locaties ontwikkelen voor dementerende ouderen waarbij regionale teams over het hele land deze locaties en teams kunnen ondersteunen bij verzorgen en verplegen (mobiele specialistische zorgteams). Het concept kan aangeboden worden bij:

  • Mensen thuis
  • Binnen onze eigen locaties die hiervoor geschikt (gemaakt) zijn waarbinnen een mix van cliëntenpopulatie, met en zonder verstandelijke beperking, kan worden gevormd
  • Binnen eigen locaties die hiervoor geschikt (gemaakt) zijn waar alleen dementerenden zonder verstandelijke beperking worden gehuisvest
  • Aan oudere (dementerende) ouders van cliënten die bij ons in zorg zijn, laat de ouder bij hun kind wonen waar zij hun leven voor gezorgd hebben
  • In co-creatie met andere V&V zorgaanbieders binnen onze eigen locaties. Daar waar het binnen ons eigen huisvestingskader past, eventueel in een locatie van V&V

Aanvullende informatie

Half september krijg ik de vraag een woon-zorg concept te ontwikkelen voor dementerende ouderen zonder verstandelijke beperking. In de opdracht stond dat vóór 1 november het woon-zorgconcept gereed moet zijn. Opvallend is dat de RvB al een besluit genomen heeft om de doelgroep dementerende ouderen zonder verstandelijke beperking iets te gaan bieden, voordat een werkelijke haalbaarheidstoets gedaan is. Hieruit maak ik op dat de RvB op voorhand al kansen genoeg ziet om dit te gaan doen.

Vraag om te bespreken tijdens workshop

Voor de opdracht van de RvB ben ik met een projectgroep aan de slag gegaan. De tijd was erg kort om zaken grondig uit te zoeken. Met name benchmarking met ouderzorginstellingen heeft, in mijn ogen, onvoldoende plaats gevonden.

Hoe had ik onder tijdsdruk de vijf verandervragen gedegen kunnen beantwoorden en ontdekkingen kunnen doen? Met dan ook nog op korte termijn de projectgroep enkele keren bij elkaar te laten komen, wat moeilijk te plannen was met elkaar. Er is via de mail gecommuniceerd en dat heeft wel het nodige opgeleverd. Echter, een brainstorm en gezamenlijk redeneerproces met de projectgroep heeft niet plaats gevonden.

Ontdekkingen

Het bespreken van deze casus heeft mij de volgende nieuwe opties opgeleverd:

  • Ik had de opdracht terug kunnen geven, omdat tijdens het proces de vraag is veranderd van onderzoeken naar ‘we gaan het doen’. De opdrachtgever zou dan schijnbaar overbodig geworden vraagstelling kunnen verhelderen.
  • Ik had meer oog kunnen hebben voor wat er gebeurt in de buitenwereld, in de omgeving van onze organisatie? Wat past bij onze missie en visie om de huidige maatschappelijke ontwikkelingen het hoofd te bieden?
  • Ik had meer ruimte kunnen nemen om te vragen of wij dit als organisatie wel willen gaan doen? En of zo’n fundamentele keuze niet eigenlijk de start van een nieuwe organisatie betekent?

Tot slot m’n tips aan anderen

  1. Laat je niet verleiden om zomaar met de koers of snelle gedachte van een bestuurder (RvB) mee te gaan. Ga vertragen, door stil te staan bij dat wat jouw werkelijke opdracht is. Stilstaan geeft je even de tijd om te redeneren en in stappen je verhaal op te bouwen.
  2. Vraag je tussentijds ook af of je het Waarom en Waartoe van de opdracht scherp hebt en of je (nog steeds) weet wat de echte bedoeling is.

 

Wat vind jij inspirerend aan deze blog? We zijn benieuwd!
Je kunt onderaan de pagina je reactie geven. Uiteraard krijg je daar antwoord op.

 


 

Leergang

Wil je zelf met De Veranderversneller leren werken, in je eigen organisatie of bij een klant?
De Verandervierdaagse biedt je de veranderkundige verdieping en praktische handvatten om het gewenste resultaat te behalen.

Als veranderaar streef je naar resultaat. Je weet dat veranderen ingewikkeld is en lang niet altijd oplevert wat je graag wilt. Veranderen vraagt een inspanning van jezelf en van anderen. Daarom zet je je volledig in om er wat moois van maken. Je voelt je verantwoordelijk voor de voortgang. Het geeft voldoening als er beweging ontstaat en je duwtjes in de goede richting kunt geven. Maar wat is er nou nodig om de veranderambitie echt werkend te krijgen?

Het realiseren van succesvolle en duurzame verandering begint met een krachtig verhaal. Zo’n veranderverhaal zet mensen in beweging, geeft richting en helpt om koers te houden. Een doordacht veranderverhaal maakt duidelijk welke verandering er nodig of gewenst is, hoe die tot stand komt en wie op welke manier betrokken is. Zo neem je mensen mee naar een nog onbekende toekomst. Een veranderverhaal biedt houvast op weg naar de gewenste uitkomst die nog geen realiteit is. De meeste veranderaars onderschatten het belang van een goed veranderverhaal. En ze overschatten de kwaliteit van hun verhaal. Daarom is er nu De Verandervierdaagse.

Ga je liever zonder begeleiding aan de slag? Dat kan natuurlijk ook. Al het gratis werkmateriaal bij De Veranderversneller staat hier.

 


 

Alle afleveringen in de serie Werken met De Veranderversneller: